Er is een ernstig tekort aan bouwmaterialen. Hierdoor lopen bouwprojecten uit, en schieten prijzen omhoog. Er is gebrek aan hout, staal en plastic, maar er is ook krapte bij isolatiematerialen. De prijzen hiervan zijn daardoor met 90 procent gestegen! Gelukkig hebben veel aannemers werk genoeg, en zijn de spullen vaak al ver van tevoren besteld en geleverd. Maar stel dat je tijdens het verbouwen opeens een tekort hebt aan isolatiemateriaal. Wat doe je dan? En wat kan je doen als je duurzaam wil bouwen?

De prijsstijgingen en tekorten van isolatiemateriaal komen onder meer door een tekort aan de basisbestanddelen PIR en PUR, die door de chemische industrie worden gemaakt. En er is ook een belangrijke Duitse fabriek uitgevallen, die grondstoffen voor isolatiemateriaal maakt. Op tijd schakelen met je leveranciers is daarom nog belangrijker dan vroeger. Want als je vandaag iets bestelt wat je morgen nodig hebt, dan heb je een probleem. Gelukkig zijn er ook andere materialen waarmee je kunt isoleren. En die materialen zijn soms nog milieuvriendelijk ook. Houd hierbij wel rekening met het feit dat natuurlijke materialen vaak brandbaar zijn, waardoor er relatief veel giftige brandvertragers aan moeten worden toegevoegd.

Verschillende soorten

Isolatiematerialen worden niet alleen voor verschillende doeleinden gebruikt, maar je kunt het ook krijgen in verschillende soorten. Er zijn drie groepen materialen: kunststof isolatie, minerale isolatie en natuurlijke isolatie. Er zijn ook isolatiematerialen die buiten deze categorieën vallen. Onder kunststof isolatie voor een woning vallen PF, XPS, EPS, PUR, PIR en UF. Minerale isolatie voor gebouwen zijn steenwol, glaswol, perliet, vacuüm silicium, vermiculiet, cellualair glas, aerogelvlokken, en geëxpandeerde klei (bekend als kleikorrels voor plantenbakken). Vooral steen- en glaswol zijn populair. Je kunt ze kopen als platen, en hierdoor zijn ze relatief makkelijk te monteren. Ook andere isolatiematerialen kun je kopen in de vorm van platen. Vermiculiet heeft een brandwerende werking en kan dus interessant zijn voor woningen. Natuurlijke isolatie voor gebouwen zijn onder meer schapenwol, vlaswol, cellulosevezel, hennepvezel, geëxpandeerd kurk, katoen, houtwol en kokos. Het is niet zo dat je bij al deze materialen een milieubewuste keuze maakt. De uitstoot van broeikasgassen (CO2, methaan) bij schapenwol is namelijk 20 keer zo hoog als die van steen- of glaswol en 4 keer zo hoog als die van kunststoffen. De mest van schapen zorgt namelijk voor meer stikstof in de bodem. Hierdoor neemt de biodiversiteit af. En in de schapenvacht gebruikt men veel gif tegen ongedierte. Ook vlas en kurk scoren op milieu iets minder dan gemiddeld.

Voor- en nadelen

Ieder isolatiemateriaal heeft zijn eigen voor- en nadelen als je kijkt naar zaken als broeikasgasuitstoot, landgebruik, invloed op de bodem en biodiversiteit, en gifstoffen. Daarnaast moet je ook letten op de levensduur van het materiaal. Natuurlijke isolatiematerialen moeten vaak sneller worden vervangen dan sommige minerale isolatiematerialen. Hieronder vind je een voorkeursvolgorde voor het milieu:

1. Steenwol, glaswol, gerecycled katoen, EPS, biofoam en thermosheets en thermoskussens van warmte reflecterende folie zijn iets beter dan gemiddeld.

2. XPS, PIR, PUR (zonder HFK’s), resolschuim (PF), cellulose, cellenbeton en houtvezel zijn gemiddeld.

3. Vlas, kurk, cellulair glas scoren iets minder dan gemiddeld.

4. Gespoten PUR voor vloerisolatie met HFK’s als blaasmiddel en schapenwol zijn afraders voor het milieu.

Deze volgorde verschilt per toepassing, per constructie en per fabrikant. Het is daarom belangrijker om te letten op een hoge isolatiewaarde en zorg ervoor dat je het materiaal goed aanbrengt. Op de site van NIBE kun je een lijst vinden met isolatie-producten, die vanwege een gunstig milieuprofiel het DUBOkeur keurmerk dragen.